OBED VLEUGELS



                                      
EXPO        screens
OTHER      screens
EDITIE      pp15
EDITIE      thoughts
EDITIE      other
                                     

DRAW     dagelijks werk
EXPO      haptic house
DRAW     unidentified
STUDY    pointless 1.1
STUDY    pointless 1.2

papier
tempel
woord / statement
collabs
AAF screens
postkask

                                     
Exhibitions
About / Contact 
Instagram

naar aanleiding van het dossier voor het bekomen van een kortlopende beurs via het nieuwe Kunstendecreet deze selectieve toelichting bij de uit te voeren experimenten. De technische kant van elk experiment komt hier niet aan bod; eerder zijn het snelle notities om de aanleiding en doelstelling van het experiment te duiden.



TECHNIEK - experimenten


quote / december 2017
“De basis van de techniek moet zijn: Processen gerelateerd aan zeefdruk en technieken uit de grafische industrie. Opbouw van film, aanbrengen van emulsie, toepassen van variaties op belichtingstechnieken gebaseerd op zowel traditionele processen als hedendaagse, afwijking op de norm.”

Op basis van notities uit 2017 (19 variaties op experimenten met de belichtingstechniek en het indrogen van inkt in zeefdrukgaas) is dit een selectie vooropgesteld ifv. experimenten in 2019 en 2020.




SELECTIE A - experimenten rond belichting en emulsie.


1. Duotone beeldvorming met emulsie

Aan lichtgevoelige emulsie (voor dit experiment; MAX ALL SWLR, of MAX SWR+ / pc Technology) wordt pigment toegevoegd, enerzijds om verschillende type’s emulsie te onderscheiden in het werkveld, en anderzijds om het belichtte beeld duidelijk af te tekenen op de zeef, ifv. zuivere registratie bij meerkleurendruk. Meest voorkomende kleuren zijn groen, blauw, paars, roze.Het onderste uit een unit emulsie wordt altijd weggegooid; voor het infilmen van de zeef is namelijk altijd een minimum hoeveelheid nodig, en emulsie uit verschillende units mag omwille van de houdbaarheid niet gemengd worden. Hieruit ontstond het idee de (vervallen) emulsie als beeld in de zeef achter te laten. Dit experiment moet uitwijzen of emulsie voor watergedragen inkten, en emulsie voor solventgedragen inkten afwisselend aangebracht kan worden in de zeef, om op deze manier een duotoon beeld te belichten. Het duotone beeld wordt heel vaak aan zeefdruk gelikt, zeker als er met transparante (overlappende) kleurenvlakken wordt gewerkt, een variatie die in dit experiment ook de revue moet passeren. Verdere variaties kunnen gevonden worden in de fase van het toevoegen van pigment; Andere pigmenten kunnen aan de emulsie worden toegevoegd.

2. gedeeltelijke belichting

Bij het testen van nieuwe producten voor belichting, of bij het afwijken van de bekende omstandigheden bij het belichten, wordt er in de industrie een test afgelegd met een belichtingsmeter. Deze transparante belichtingsfilm bevat vlakken in grijswaarden die variëren van transparant, over half transparant, tot vol (dekkend) zwart. Na deze test, waaruit de ideale belichtingstijd blijkt, wordt enkel nog met dekkend zwart belicht.Het lijkt mij interessant om de belichting halverwege stop te zetten, en de eigenschappen van half-belichtte emulsie te onderzoeken.Enkele test die met de emulsie in deze toestand kunnen uitgevoerd worden; 1. met de hogedrukreiniger een deel van deze emulsie wegwerken en zo een beeld vormen dat met bv lak of inkt gevuld kan worden. 2. Kijken of bv watergedragen inkt invloed heeft op de half belichtte en dus ‘half-water-oplosbare’ emulsie; Mogelijks gaat de inkt reageren met de emulsie.


3. invloed van licht op de kleur van emulsie

Wanneer emulsie aan licht blootgesteld wordt gaat haar toestand van water-oplosbaar naar water-afstotend, maar ook op de kleur van de emulsie heeft de belichting invloed.Groene emulsie (in dit experiment MAX All SWLR) enkelzijdig aangebracht op wit gaas (in dit experiment 100/40 wit polyester low elongation gaas op 20 à 22 Newton gespannen) verkleurt naar blauw op minder dan 5 minuten. /verdere omstandigheden van de belichting duidelijk uitschrijven; lichtbron, afstand, gaastype, etc/In dit experiment kunnen we nagaan of selectieve belichting (bijvoorbeeld wanneer we verschillende delen van 1 beeld onderbelichten, andere delen correct belichten, en weer andere delen overbelichten) kan resulteren in een beeld dat opgebouwd is uit verschillende gradaties tussen respectievelijk groen en blauw. Als variatie op dit experiment is het interessant om op lange termijn te onderzoeken of deze bekomen kleurvariaties na lange tijd samen blootgesteld te zijn aan uv licht, naar elkaar toe trekken, of juist parallel verder evolueren.


4. emulsie als film over cortenstaal

De chemische reactie die emulsie ondergaat wanneer zij blootgesteld wordt aan licht, doet me denken aan de reactie die cortenstaal ondergaat wanneer zij blootgesteld wordt een water. Het idee is om deze 2 te combineren en op die manier cortenstaal selectief te laten roesten.experiment: Een plaat cortenstaal die nog niet aan vocht blootgesteld werd, wordt volledig en dekkend ingefilmd met emulsie die nog niet aan licht blootgesteld werd. Dit alles wordt in de belichter vacuüm gezogen, en selectief belicht met bv. een gradiënt, een fotografisch beeld, een typografisch element, etc… Na deze belichting wordt de staalplaat afgespoeld en met regelmaat bevochtigd. De overblijvende emulsie is water-afstotend geworden, waardoor gedeelten van het cortenstaal niet meer zullen reageren; Het beeld kan dan, volgens de theorie van dit experiment, als roestvorming zichtbaar worden op de plaat. Nadat de open delen van de plaat voldoende geroest zijn, kan de overblijvende emulsie afgespoeld worden. Deze afbeelding zal dan indien opgesteld in open lucht, stilaan vervagen door roestvorming, maar wanneer binnen opgesteld zal ze identiek blijven. Twee tegengestelde verticale gradients kunnen in deze techniek het stektste effect hebben. Ik zou in dit experiment de parallel trekken met het geheugen, of een beeld op het netvlies. In bepaalde omstandigheden zal onze herinnering levend blijven, maar in andere omstandigheden vervaagt het beeld. Een afgewerkt beeld in deze techniek kan beurtelings binnen en buiten opgesteld worden, waardoor het proces van het vervagen steeds stopgezet en weer opgestart wordt.


5. inkt met eigenschappen van emulsie

observatie 1 - In de zeefdruk wordt standaard gewerkt met enerzijds water-oplosbare inkten (Acryl basis) of solvent-oplosbare inkten (Solvent basis)
observatie 2 - Aan emulsie (die onder invloed van licht overgaat van water-oplosbaar naar solvent-oplosbaar) wordt pigment toegevoegd om verschillende redenen (zie experiment 1)
observatie 3 - Emulsie toont ook opvallende overeenkomsten met inkt wat betreft viscositeit, beiden worden met een (verschillend type) rakel aangebracht in de zeef.
observatie 4 - Emulsie heeft, in functie van de techniek die ik ontwikkeld heb, het voordeel dat ze kan indrogen in de zeef en (selectief!) weer verwijderd kan worden.
conclusie - als ik zelf ‘inkten’ kan mengen met de eigenschappen van emulsie, maar de kleurpigmenten van inkt, verbreed dit sterk mogelijkheden van de techniek. Ik kan samenwerken met de fabrikant om te zoeken naar mogelijke toepassingsgebieden voor deze ‘inkt’ met lichtgevoelige eigenschappen. (inkt die onder invloed van licht overgaat van water-oplosbaar naar solvent-oplosbaar)


6. natuurlijke gradients onder invloed van selectief licht

Tegen gradients heb ik me lange tijd verzet, omdat ze enkel dmv. een zeefdruk ‘handigheidje’ konden verkregen worden. Ik heb lange tijd niet willen afwijken van de originele authentieke basis van zeefdruk; zowel wat betreft de inkten, als de technieken, als de dragers.Bij het ontwikkelen van een eigen variant van de zeefdruktechniek, heb ik mezelf de vrijheid gegund om deze zeer specifieke en in veel opzichten beperkende techniek aan te vullen met alle mogelijke variaties die op een of andere manier aan de zeefdruk industrie gelinkt zijn. De split-fountain techniek, om gradients te zeefdrukken, is er hier één van.Maar voor gradients heb ik intussen een interessantere ontdekking gedaan. Ik was een werk in deze nieuwe techniek voor de derde keer aan het belichten (om mal voor de derde laag / kleur in het open gaas aan te brengen) toen ik merkte dat de belichting niet alleen invloed had op de emulsie, maar ook de kleur van de vorige lagen aantastte. Zo groeide het idee om lak van minderwaardige kwaliteit (minder kleurvast) gedurende bepaalde tijd, en op specifieke plaatsen, aan UV licht bloot te stellen, waardoor deze zou verkleuren. Het idee van gradients ligt voor de hand: op deze manier krijg je natuurlijke overgang van een bepaalde kleur naar zijn afgeleide kleur. De belichtingsfilm kan dan de selectie bepalen en op een subtiele manier de techniek verraden.

opmerking - eerste experimenten met belichting van minderwaardige lak waren gefaald; de lak bleek amper onderhevig te zijn aan UV licht. - ik kan met gekleurd papier, dunne dragers, fluo kleuren, solvent gedragen inkten, etc. gaan experimenteren, waarvan bekend is dat ze sterk gevoelig zijn aan UV licht.


7. emulsie aanbrengen

- met een grove borstel
- tegen een vlakke vorm achter het gaas
- in een vervuild gaas
- in een te sterk opgeruwd gaas




SELECTIE B - experimenten rond het indrogen van inkt.


9. hoogglanslak met mat effect

In het verleden heb ik geëxperimenteerd met hoogglanslak en matte lak, met het idee om deze te combineren om monotone beelden te verkrijgen die toch ‘leesbaar’ blijven onder een bepaalde hoek, dankzij de glans / weerkaatsing van het licht.Verschillende van deze experimenten zijn fout gelopen omdat de hoogglans lak enkel zijn glans behoudt wanneer ze in verschillende lagen òp het zeefdrukgaas aangebracht wordt. In mijn techniek wordt echter de lak dòòr het zeefdrukgaas gerakeld, waardoor ze (tenzij zijn 10 tot 15 lagen aangebracht) een mat effect verkrijgt na indrogen.Ook heb ik gemerkt dat de lak bij het drogen in het gaas zakt, waardoor ze eerder glanst aan de achterzijde, en mat wordt aan de voorzijde. Het idee is zo ontstaan om een beeld in de zeef te belichten, waardoor een deel van de zeef verzadigd is met emulsie; hierop zal de lak als dikke laag, glanzend blijven liggen. Het andere deel van de zeef is open, hier zal de lak inzakken waardoor ze een mat effect verkrijgt. Zo kan (na belichting van een beeld) in één beweging een specifiek geselecteerd deel van het beeld mat, en het overige deel glanzende afwerking krijgen. opmerking: fijne details kunnen in deze techniek onscherp afgelijnd zijn, omdat de lak een bepaalde oppervlakte nodig heeft om een bepaalde dikte te krijgen, die dikte bepaalt de glans.


10. verschillende kleuren opstapelen

zo lang een kleur niet ingedroogd is, kan er (langs  de achterzijde van het gaas) een nieuwe kleur mee door het gaas geduwd worden. Aan de voorzijde is dit (bij 1 laag) nog niet zichtbaar. Door verschillende kleuren na elkaar door het gaas te duwen, krijg je echter dunne laagjes kleur die elkaar opvolgen. Wanneer dan aan de voorzijde de inkt, voor dat deze ingedroogd is, mat spatel, borstel, ea. gemanipuleerd wordt, zullen naar gelang van de handeling een of meerdere van onderliggende kleuren zich met de bovenliggende kleur vermengen, of naar de oppervlakte komen. Tot zover is dit experiment al uitgevoerd. Het kan ook interessant worden wanneer matte en glanzende lakken in dezelfde kleuren elkaar opvolgen, zodat elke manipulatie bijvoorbeeld de glanzende kleur in een mat oppervlak, of de matte lak in een glanzend oppervlak naar boven kan brengen. Bij verdere variaties op dit experiment is het niet ondenkbaar dat er een techniek ontstaat waarbij verschillende kleuren, dun aangebracht door de zeef, zich voor het oog zullen mengen tot verrassende kleurschakeringen met meer diepte of subtielere transparantie.


11. onderzoek naar de eigenschappen van spookbeelden

In feite zijn spookbeelden (de waas van kleur die in de vorm van het gedrukte beeld achterblijft in het gaas, na het uitwassen en ontfermen van een zeef) de eerste aanleiding tot de experimenten en de techniek waar ik me momenteel in verdiep. Een spookbeeld wordt standaard verklaard als ‘de verkleuring van het gaas onder invloed van inkt door langdurig drukken van een bepaald beeld’ Er wordt vanuit gegaan dat de draad van het gaas (minder dan 20 tot meer dan 140 draden per cm) dus gekleurd wordt, terwijl de openingen tussen de draden vrij blijven; om deze reden kan een zeef met spookbeelden wél herbruikt worden.Het is echter zo dat door spookbeelden de openingen tussen het gaas ook stilaan dichtlopen. Dit geeft de mogelijkheid om bewust spookbeelden (gedeeltelijk) dicht te laten lopen, zodat dit beeld nadien effectief invloed heeft op de volgende lagen lak die in de techniek indrogen. Als ik er in slaag de spookbeelden de juiste ‘semi-permeabele’ eigenschap mee te geven, kan het spookbeeld ook in het eindresultaat doordringen; dan is de cirkel rond.

Experiment - onderzoeken bij welke inkten, in welke gaastypes, en bij het drukken van welke oplagen, de spookbeelden het gaas voor bv. 50% vullen.


12. inkt of lak aanbrengen

- met een grove borstel
- tegen een vlakke vorm achter het gaas
- in vervuild zeefdrukgaas
- over lagen van tape en ingedroogde inkt
- in dunne lagen door spookbeelden heen
- met afgedankte rakel, aftrekker, spatel…